Zgodnie z ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Ogólnie obowiązująca zasada łączy powstanie obowiązku ubezpieczenia pojazdu z jego zarejestrowaniem, jednak spoczywający na posiadaczu pojazdu wolnobieżnego (koparek, spychaczy) obowiązek ubezpieczenia w zakresie OC powstaje przede wszystkim „przed wprowadzeniem go do ruchu” (art. 29 ust. 1 ustawy). Mając na uwadze inne ustawy np. o ruchu drogowym użyty zwrot „o wprowadzeniem go do ruchu” oznacza, pojazd poruszający się po drogach publicznych oraz strefach zamieszkania. Zatem jeśli sprzęt budowlany porusza się po drogach mam obowiązek ubezpieczenia takiego pojazdu. Co jeśli jednak, użytkowany przez nas pojazd nie wyjeżdża poza plac budowy, użytkowany jest wyłącznie w magazynie. Czy w takim przypadku również mamy obowiązek ubezpieczenia pojazdu.
W takim takiej sytuacji prawo nie jest precyzyjne. Również orzecznictwo w tego typu przypadkach jest rozbieżne. Istnieje pogląd, iż w przypadkach gdy nie wprowadzamy pojazdu na drogi publiczne ubezpieczenie OC nie jest obowiązkowe. W tym miejscu należy ponownie przywołał treść art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z tym przepisem, posiadacz pojazdu wolnobieżnego (do których zaliczane są również koparki, wózki widłowe, itp.) obowiązany jest zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego pojazdu przed jego wprowadzeniem do ruchu pojazdów. Mając zatem na uwadze prawo o ruchu drogowym, same wykonywanie pracy na placu budowy przez pojazd wolnobieżny – w tym po uruchomieniu silnika – nie łączy się z obowiązkiem zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdu, a taki obowiązek powstaje dopiero w chwili jego wprowadzenie na drogę w rozumieniu ustawy o ruchu drogowym. Należy pamiętać, iż ogólnym celem obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych nie jest objęcie zakresem ochrony wszelkich szkód wywołanych ruchem pojazdów wolnobieżnych, lecz związanych z ruchem drogowym, w szczególności z komunikacją i transportem. Z drugiej jednak strony w polskim orzecznictwie jest szereg wyroków wskazujących na fakt, iż sam ruch (praca) maszyny wiąże się z obowiązkiem zawarcia ubezpieczenia OC. Dlatego też pojazd jest w ruchu od chwili włączenia silnika aż do ukończenia jazdy w związku z osiągnięciem miejsca przeznaczenia, nie zależnie gdzie ma miejsce wyżej wspomniany „ruch” pojazdu. W konsekwencji, pojawiły się orzeczenia w których wskazano, że ochrona ubezpieczeniowa w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC obejmuje m.in. ruch koparki używanej do rozładunku kruszywa z wagonu kolejowego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 października 2012 r., I ACa 750/12). Konkludując powyższy wyrok, należy wskazać, iż ubezpieczenie OC musi być wykupione przez przedsiębiorcę nawet w przypadku gdy pojazd nie porusza się po drogach publicznych. Mając na uwadze powyższe rozważania, wskazuję, iż najbezpieczniej dla przedsiębiorcy będzie jednak wykupienie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych dla swoich pojazdów budowlanych. Nie ma co prawda obowiązku posiadania takiego ubezpieczeni jeśli sprzęt budowlany nie porusza się po drogach publicznych, jednakże nabycie takiego ubezpieczenia pozwoli na uniknięcie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych wyrządzonych w związku z użytkowaniem pojazdów wielobieżnych, jak koparki czy spychacze, a w dalszej kolejności długotrwałych procesów sądowych. adw. Przemysław Bialik
0 Komentarze
Doktryna jak również Sąd Najwyższy bardzo obszernie wypowiedział się na temat zakresu obowiązku naprawienia szkody w sytuacji, gdy w pojeździe uszkodzeniu uległy części oryginalne bezpośrednio pochodzące od producenta samochodu i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe. W tym miejscu należy przytoczyć uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., w tej uchwale Sąd, podkreślił, że zakład ubezpieczeń jest zobowiązany na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu OC, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego auta. Ubezpieczyciel powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewni przywrócenie samochodu do stanu sprzed szkody. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego, itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem. Należy podkreślić, że jeżeli uszkodzonej części nie da się naprawić, część ta musi zostać zastąpiona inną, nową częścią. Dobór części zamiennych potrzebnych do naprawy uszkodzonego auta nie może jednak w żaden sposób prowadzić do pogorszenia położenia poszkodowanego. Oryginalność części zamiennych jest zasadniczym kryterium decydującym o rodzaju, jakości i źródle pochodzenia części zamiennych, które należy zastosować do naprawy lub do obliczenia wysokości odszkodowania. Jeżeli uszkodzeniu uległy części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu mechanicznego i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe, regułą powinno być stosowanie części oryginalnych pochodzących od producenta tego pojazdu lub równoważnych oryginalnym. (Uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11 (OSNC 2012, nr 10, poz. 112). Zgodnie z powyższa uchwałą trzeba wskazać na zasadę, iż ubezpieczyciel nie może też swobodnie zaniżać odszkodowania o koszty amortyzacji pojazdu i zasłaniać się tym, że uszkodzone części nie były nowe.
Nie ulega wątpliwości, iż w wypadku uszkodzenia rzeczy w stopniu umożliwiającym przywrócenie jej do stanu poprzedniego, osoba odpowiedzialna za szkodę obowiązana jest zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomiczne uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy uszkodzonej. Do wydatków tych należy zaliczyć w zasadzie także koszt nowych części i innych materiałów, których użycie było niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy. Odmienny pogląd prowadzi bowiem do niemożliwego do przyjęcia wniosku, że w sytuacji gdy uszkodzona została rzecz już częściowo używana, to ciężar jej przywrócenia do stanu poprzedniego spoczywa częściowo na poszkodowanym. Do takiego obciążenia poszkodowanego skutkami zawinionego działania sprawcy szkody lub innej osoby odpowiedzialnej cywilnie za tę szkodę nie ma uzasadnionej podstawy prawnej. Przywrócenie bowiem rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów i materiałów, to poniesione na to wydatki wchodzą w skład kosztu naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego, a w konsekwencji wydatki te w ostatecznym wyniku obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę (Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie z dnia 23 września 2009 roku, sygn. akt I C 356/08, niepublikowany). Mając powyższe na względzie w tych przypadkach ubezpieczyciel nie powinien zaniżać kosztów naprawy wskazując, iż uszkodzony samochód dnie był nowy. adw. Przemysław Bialik |
Archiwa
Listopad 2017
Kategorie |